Druif in de Kijker - Riesling

Riesling is zo één van die druiven die elke wijnliefhebber doet watertanden. En met World Riesling Day in het verschiet, is de tijd rijp om deze druif eens onder de loep te nemen. Van beendroog tot zeemzoet, van opulent tot messcherp, van frivool fruit over pittige specerijen, bloesems en aardse indrukken tot de fameuze petroleumneus, ze heeft het allemaal. Geen enkele andere druif kan zo goed haar origine vertalen. Het is een echte terroirdruif die haar energie decennia lang kan vasthouden in de fles.

Afkomst

Wie Riesling zegt, zegt Duitsland. Daar is iedereen het over eens. En ze vindt er ook haar herkomst, waarschijnlijk in de Rheingau, op de Noordelijke flanken van de Rijn. De eerste geschreven verwijzing naar Riesling dateert van 1435 waar ene Klaus Kleinfisch 22 stokken bestelde voor Schloss Katzenelnbogen. Sinds dan neemt Riesling in wijnmakend Duitsland een prominente plaats in.  Ze is er de meest aangeplante druif en komt er quasi in elke regio voor.

DNA-onderzoek heeft uitgewezen dat Riesling afstamt van Gouais Blanc, de oerdruif die de groten der aarde op de wereld zette. Genetisch is ze bovendien ook verbonden met o.a. Chardonnay, Furmint en Gamay Noir. Een wijnfamilie om ú tegen te zeggen.

In de wijngaard

Riesling is notoir winterhard, de stok kan tegen erg lage temperaturen waardoor ze zich uitstekend leent om Noordelijk aangeplant te worden. Om volledig te rijpen, plaatst een wijnmaker ze wel best op zuidelijk georiënteerde hellingen. De druif is een late uitloper waardoor voorjaarsvorst een kleiner risico vormt en klassieke ziektes zoals (valse) meeldauw en botrytis minder vat hebben op deze druivelaar. Met rendementen die erg hoog én tegelijk erg kwaliteitsvol kunnen zijn, verstaan we meteen waarom dit de koningin van Duitsland is.

Stijlen

Riesling komt in vele stijlen en met een resem aroma’s en texturen. Er één uitpikken zou de druif oneer aandoen. De geuren gaan van fruitig en speels naar floraal, aards, mineraal en pittig. In koelere regio’s vinden we meer limoen en kruisbes ondersteund door een messcherpe aciditeit, in de warmere regionen schuiven we op naar abrikoos en ananas met wat meer molligheid. Goede Riesling is veelal hoog in zuren en heeft een bescheiden alcoholgehalte. Eén generalisatie kunnen we wel maken: Riesling kan ouderen als geen ander en ze draagt die titel met stijl.  

Koelere Regio's Citrus, kruisbes Frisse zuren

Warmere Regio's Abrikoos, ananas Molliger

Regio’s

In haar bakermat Duitsland, voelt deze druivenkoningin haar in haar sas met meer dan 22,000 hectare aanplant. Ontdek alvast de verschillende stijlen in onze Duitse Riesling proefboxen. De Mosel-Saar-Ruwer (+5.000ha) brengt de meest typische Rieslings voort en waarschijnlijk ook de meest gelauwerde. Zoals we al aangaven is om te rijpen een goede topografie nodig met steile zuiderhellingen en liefst een weerspiegeling van de streektypische leisteen ondergrond en een rivier. In die meer zonnige locaties met onvruchtbare bodems is het erg moeilijk werken, maar het resultaat is verbluffend. Eén van de toppers uit deze regio is het biodynamische wijndomein Clemens Busch. Met typische terroirgedreven Rieslings op blauwe, grijze of rode leisteen staan ze aan de top van de regio. Kenmerkend door hun vitaliteit, levendigheid en diepe verankering.

Typische verschillen tussen de andere regio’s zijn moeilijk in één woord of uitdrukking te beschrijven. De Nahe, Mittelrhein en Württemberg Rieslings zijn wat nerveuzer, in de Pfalz en Rheingau vinden we wat meer opulente, gestructureerde exemplaren. Rheinhessen is dan weer moeilijk te categoriseren. Je leest het tussen de regels door, met het ontdekken van de stijlen en regio’s van de Duitse Riesling ben je als wijnliefhebber een leven lang zoet.

In de Rheingau is het biodynamische Weingut Kaufmann - van een Zwitserse kaasboer en de gewezen directrice van de VDP - een nieuwe ster aan het firmament. Als instapper bieden ze een sappige, mondvullende Riesling die bulkt van het drinkplezier. In de Mittelrhein is Weingut Stürm warm aanbevolen. Stuk voor stuk ragfijne wijnen die dartelen over je palet.

In Oostenrijk speelt Riesling tweede viool na de typische Grüner Veltliner druif. De stijl is er iets uitbundiger en kruidiger dan in Duitsland en in Wachau, Kamptal, Kremstal en Weinviertel vind je de meeste exemplaren. Idem zoals in Duitsland allen aangeplant op zuidelijke hellingen. Met Weingut Weszeli hebben we een domein in huis dat Riesling en Grüner Veltiner tot grote hoogtes vinifieert. Iets rijker van stijl dan zijn Duitse zusjes, maar ze blijven sappig en nerveus.

Wie in de franse Elzas rondwandelt snapt de historische link met Duitsland. Het is dan ook niet te verbazen dat Riesling de meest geplante druif is in deze regio. Meer nog... het is de énige regio waar deze druif mag gedijen van de Franse autoriteiten. De stijl is er opulenter dan in Duitsland en wordt veelal droog gevinifieerd. Enkel Vendanges Tardives en Sélection de Grains Nobles Rieslings zijn er zoet. De Elzas is een lappendeken van ondergronden en terroirs die de Riesling probleemloos omzet in een portfolio aan stijlen. Proef zeker het verschil tussen de Grand Cru Brand en de Grand Cru Schoenenbourg van Domaine Amélie & Charles Sparr. De één graniet en de andere muschelkalk en zandsteen. Een spannende vergelijking!

Naast deze voor de hand liggende landen heeft Riesling zich de laatste decennia doorheen de wereld verspreid. We vinden ze terug in vele noordelijke en koelere landen van Europa. In Oregon, New York, Washington en Ontario zijn mooie Noord-Amerikaanse exemplaren te vinden. De Rieslings van zowel Tawse als Stratus bulken van typiciteit. Ook de Calcaire blend van Norman Hardie is warm aanbevolen, hoewel het geen zuivere Riesling is...

Ook Australië en Nieuw-Zeeland hebben buiten Europa laten zien dat er nog plekken zijn waar de druif hoge toppen scheert. Clare en Eden Valley zijn wereldvermaard voor een iets “warmere” versie en ook in het koele Tasmania zijn mooie exemplaren te vinden. Hoewel de Kiwi’s iets achterlopen op hun grootste rugbyconcurrenten, is de druif ook in Nieuw-Zeeland aan een fllinke opmars bezig. We hebben enkele mooie versies op het oog, hou dus zeker onze new arrivals in het oog.

Food pairing

Denk aan pittig eten wanneer je een Riesling wil openen. De zoete fruitigheid en hoge aciditeit doen het bijzonder goed bij Oosterse, pikante gerechten. Een ongeëvenaarde food match is pikante eend met een ietwat rijkere Riesling.